Zofia Korbońska, redaktorka sekcji polskiej Głosu Ameryki od 1948 r. Na fotografii (1974 r.) z Tadeuszem Lipieniem, przyszłym szefem sekcji.
Informacja prasowa USAGM [U.S. Agency for Global Media – Agencji Stanów Zjednoczonych ds Globalnych Mediów]
USAGM uhonorowuje Zofię Korbońską, dziennikarkę sekcji polskiej Głosu Ameryki [Voice of America – VOA]
16 sierpnia 2020 r
Waszyngton, DC – Dziś mija 10-ta rocznica śmierci Zofii Korbońskiej, uczestniczki antyhitlerowskiego ruchu oporu w Polsce w czasie drugiej wojny światowej, która po wojnie w ucieczce przed sowieckim komunizmem wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych jako uchodźca polityczny i przez wiele lat pracowała w sekcji polskiej Głosu Ameryki (VOA).
Urodzona w Warszawie w 1912 roku, Korbońska (z domu Ristau) była członkinią Armii Krajowej walczącej z hitlerowskim okupantem. Korbońska na co dzień ryzykowała życiem pod okupacją niemiecką pisząc i kodując tajne depesze radiowe do polskiego rządu na uchodźstwie w Londynie. Wiele jej depesz, które dotarły do wolnego świata, zostało nadanych z powrotem do okupowanej Europy przez BBC [również przez radiostację Świt]. Zawierały one informacje o mordowaniu polskiej inteligencji przez Gestapo, eksterminacji polskich Żydów, i eksperymentach medycznych na więźniarkach obozów koncentracyjnych.
Oprócz tajnej pracy radiowej, Korbońska była także partnerem w pracy swojego męża Stefana Korbońskiego, szefa Kierownictwa Walki Cywilnej i Delegata Rządu RP na Kraj. ( W 1980 r. Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Jad Waszem przyznał mu tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata za ratowanie Żydów). Wkrótce po zakończeniu II wojny światowej Korbońscy zostali aresztowani w Polsce przez sowiecką tajną policję NKWD i zwolnieni po kilku długotrwałych przesłuchaniach. Obawiając się kolejnego aresztowania, w 1947 roku uciekli do Szwecji, ukrywając się na statku przewożącym węgiel.
Po uzyskaniu azylu w Stanach Zjednoczonych, Zofia Korbońska została zatrudniona przez Głos Ameryki w 1948 roku z rekomendacji byłego ambasadora USA w Polsce Arthura Bliss Lane. Korbońska pracowała najpierw w Nowym Jorku, a później w Waszyngtonie, używając pseudonimu Zofia Orłowska, aby ochronić swoją rodzinę i przyjaciół w Polsce przed represjami. Nawet po przejściu na emeryturę po ponad trzydziestu latach pracy, Korbońska nadal pisała i nagrywała audycje dla rozgłośni w latach 80 tych.
W 2006 roku Korbońska otrzymała tytuł honorowego obywatela miasta stołecznego Warszawy. Prezydenta RP [Lech Kaczyński] przyznał jej jedną z najbardziej prestiżowych odznaczeń cywilnych w Polsce [Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski.] Zofia Korbońska zmarła w Waszyngtonie 16 sierpnia 2010 roku. W przemówieniu na jej pogrzebie, Dr Zbigniew Brzeziński, były doradca prezydenta Jimmy’ego Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego, stwierdził: „Zofia Korbońska – bohatersko odważna w walce, rozważna na politycznej emigracji – była przykładem na czym polega oddana i udana służba w wielkiej sprawie. ”
Agencja Stanów Zjednoczonych ds. Globalnych Mediów i Głos Ameryki będą zawsze z wdzięcznością pamiętać o Zofii Korbońskiej i wszystkich dziennikarzach Głosu, dawnych i obecnych, którzy pracowali i pracują na rzecz wolności i demokracji.
USAGM honors VOA Polish broadcaster Zofia Korbońska
August 16, 2020
WASHINGTON, D.C. — Today marks the 10th anniversary of the passing of Zofia Korbońska, a member of the anti-Nazi resistance movement who later immigrated to the United States as a political refugee from Soviet Communism and long served the Voice of America (VOA) Polish service.
Born in Warsaw in 1912, Korbońska (née Ristau) was a member of the Polish Underground Army, which fought against the Nazis. On a daily basis, she risked her life writing and coding secret shortwave radio transmissions sent from Poland to the Polish government-in-exile in London. A number of her dispatches that reached the free world were broadcast back into occupied Europe by the BBC. They broke news about Gestapo murders of the Polish intelligentsia, Nazi extermination of Polish Jews, and medical experiments on women prisoners at concentration camps.
In addition to her clandestine radio work, Korbońska was also a partner in the work of her husband, Stefan Korboński, the leader of Poland’s anti-Nazi civil resistance and the last head of the Polish Underground State. (He was later honored in 1980 by Yad Vashem as Righteous Among the Nations for taking great risks to save Jews.) Shortly after the end of the Second World War, Korbońska and Korboński were arrested in Poland by the NKVD Soviet secret police but were released after several lengthy interrogations. Fearing another arrest, they escaped to Sweden in 1947, hiding in a ship transporting coal.
After they found refuge in the United States, Korbońska was hired by VOA in 1948 on the recommendation of former U.S. Ambassador to Poland Arthur Bliss Lane. She worked first in New York and later in Washington, D.C., using the pen name “Zofia Orłowska” to protect her family and friends in Poland. She continued to serve VOA for over three decades, writing and recording occasional programs in the 1980s even after her retirement.
In 2006, Korbońska was awarded the title of honorary citizen of the capital city of Warsaw. She also received from the president of Poland one of the country’s most prestigious civilian awards. She died in Washington, D.C. on August 16, 2010. Dr. Zbigniew Brzezinski, National Security Advisor to President Jimmy Carter, delivered a eulogy at her funeral, in which he stated, “Zofia Korbońska – heroically brave in battle, prudent in political exile – was an example of what a dedicated and successful service in a great cause entails.”
The U.S. Agency for Global Media and VOA will always honor Zofia Korbońska and all of their journalists, past and present, whose reporting has advanced freedom and democracy.
Find out more
Contact Office of Public Affairs
- publicaffairs@usagm.gov
- (202) 203-4400
END USAGM PRESS RELEASE
[Fotografia: Zofia Korbońska i Tadeusz Lipień w sekcji polskiej Głosu Ameryki w Waszyngtonie, 1974 r. Ze zbiorów prywatnych Tadeusza Lipienia, byłego szefa sekcji polskiej Głosu Ameryki.]
